اخبار

هات تپ

هات تپ چیست؟

به عملیات انشعاب گیری در خط لوله ها و تانک های حاوی سیالات پرفشار (نفت ، گاز، مشتقات نفتی، پتروشیمی و حتی آب ودیگر سیالات) می گویند، در حالتی که خط یا مخزن ، حامل جریان و سیال باشد ، عملیات اتصال گرم یا انشعاب گرم  هات تپ( HOT-TAP) گفته می شود. انشعاب گیری گرم با استفاده از دستگاهی انجام می شود که دارای تکنولوژی خاصی است، با استفاده از این تکنولوژی در کل طول انجام انشعاب گیری لوله یا تانکر سیال پرفشار از دستگاه نشتی نمی کند و کار بدون هیچ گونه افت فشار یا بیرون ریختن سیال انجام می شود.

در روش هات تپ، که اکثرا" برای اتصال شبکه های جدید الاحداث سیال به شبکه ها و خطوط لوله حاوی سیال قدیم ویا بعضا" انجام پاره ای از تعمیرات،بدون قطع جریان سیال انجام می پذیرد ، با دستگاههای خاصی لوله را سوراخ نموده و به خط جدید وصل می کنند. در تکنولوژی انشعاب گرم می توان عملیات را در سایزهای مختلف متناسب با نیاز خدو به انجام رساند. اغلب و برای خطوط توسعه از عملیات سایز به سایز یا عملیاتی استفاده می شود که سایز انشعاب بالا باشد، اما برای انجام یک سری اصلاحات نظیر نصب تجهیزات یا مواردی از این قبیل می توان از عملیات های هات تپ با سایزهای انشعاب گیری گرم کوچک بهره برد، به نحوی که انشعاب گیری از طریق یک مته راهنما هم ممکن باشد. در صورتی نیز که هدف از هات تپ مسدود کردن خط باشد باز هم اغلب از هات تپ سایز به سایز استفاده می شود. البته این مورد بیش از هر چیز بستگی به جسم مسدود کننده دارد، اگر به نحوی باشد که درون لوله قابلیت باز شدن داشته باشد می توان سایز انشعاب را کوچک تر انتخاب کرد، اما اگر از جنس فلز یا هر مورد غیر انعطاف پذیر دیگر باشد هات تپ را سایز به سایز انجام خواهیم داد.

این عملیات که نتیجه آن اتصال یک شیر به انتهای انشعاب گرفته شده می باشد ، از عملیات های حساس و دقیق خط لوله می باشد و در صورت عدم رعایت ضوابط و نکات فنی و ایمنی و استفاده از نیروهای غیر متخصص و غیر مجرب امکان بروز حوادث ناگوار محتمل است. از این رو عملیات را باید به نیروی کار و مهندسینی سپرد که حتما تجربه کافی را داشته باشند و آشنایی با الزامات را به اندازه مورد نیاز کسب کرده باشند، در غیر این صورت عملیات با مشکل مواجه خواهد شد. مجری واجد صلاحیت و شایسته برای انجام کار پیش شرط انتخاب عملیات هات تپ است و در صورتی که واحد درخواست کننده هات تپ از یک واحد صنعتی مجری واد صلاحیت برای کار نیافت یا مجریان موجود را فاقد صلاحیت کافی تشخیص داد استفاده از روش های قدیمی برای انشعاب گیری از خط لوله منطقی تر به نظر می رسد. اجرای این عملیات شامل جوش کاری اتصالات مورد استفاده ، نصب شیر هات تپ و انجام عملیات برش کاری بوسیله دستگاه های هات تپ می باشد. هر کدام از این مراحل باید مطابق ا دستورات تدوین شده که خروجی فرایندهای مهندسی می باشند انجام شود و برای نظارت بر حسن اجرای کار حتما یک ناظر فن و مهندسی می بایست بر کار اپراتورها نظارت داشته باشد. پس از اتمام هر مرحله نیز انجام تست ها و آزمایش های مورد لزوم و مناسب با شرایط کار به منظور کسب اطمینان ا کیفیت خروجی هر مرحله از عملیات هات تپ ضروری است.

برای انشعاب گرفتن از خط ، ابتدا فیتینگ مناسب به خط لوله جوش داده می شود. با توجه به نسبت قطر انشعاب به قطر خط اصلی از اتصالات مختلفی استفاده می شود. نوع سیال و عواملی دیگر نظیر فشار سیال نیز در انتخاب نوع اتصال مورد استفاده دارای اهمیت اند. این فتینگ ها که همه به خط حامل سیال پر فشارجوش داده می شوند ، یکی از مهم ترین اجزاء و وسایل عملیات انشعاب گرم می باشند و به دو گروه اتصالات زینی SADDLE-NIPPLE و اتصالات Split-Tee تقسیم می گردند .

بعد از نصب قطعه و تراز نمودن آن جوش کاری آغاز می گردد. جوش کاری در این روش مطابق استانداردAPI 1104  بوده و الکترودها و روش جوش کاری از این استاندارد پیروی می کند. در جوش کاری باید دقت داشت که اتصال برای طولانی مدت در مجموعه نصب خواهد شد و باید ظرف این مدت زمان فشار وارده از ناحیه سیال را تحمل کند. بنابراین جوش کاری یکی از مهم ترین و اثرگذارترین فرایندها در انجام عملیات هات تپ است و صحت عملیات تا حدود زیادی وابسته به کیفیت بالای حوش کاری می باشد. 

اگر مطلب مفید بود به اشتراک بگذارید:

نمایش 6961 دفعه
آخرین ویرایش در شنبه 27 تیر 1394

درباره شرکت پیشگام صنعت

هات تپ خطوط لوله و مخازن از فرایندهای پیچیده و دارای متغیرهای تعیین‌کننده بسیار می باشد. نفس این عملیات با توجه به پیچیدگی هایش دشواری های خاص خود را داراست و از این رو ترجیح بر آن است که متغیرهای خارجی دخیل در تسهیل فرایند هات تپ تا جای ممکن کاهش پیدا کنند و مجری هات تپ تمرکز خود را بر خود عملیات متوجه کند.
به طور کلی دو دسته متغیر در پیشبرد فرایند هات تپ موجودند که بی‌توجهی به هیچ کدام از آن‌ها توجیه پذیر نیست؛ دسته اول متغیرهایی هستند که ذاتی عملیات هات تپ بوده و در هر عملیات تکرار می‌شوند؛ مثل فرایند آماده‌سازی تجهیزات، ساخت اتصالاتی نظیر اسپلیت تی، تجهیز دستگاه هات تپ، تست فشار، تست نشتی و از این قبیل. این دسته متغیرها در تمامی عملیات های انشعاب گرم هات تپ تکرار می شوند و از این حیث جزو بندهای عام و کلی در عملیات انشعاب گرم تلقی می شوند. در تمامی عملیات های هات تپ ما در درجه اول شرایط محیطی انجام کار را آماده کرده و سپس تجهیزات و ابزار آلات مورد نیاز برای کار را تدارک می بینیم. در درجه بعد فرایند ساخت اتصال هات تپ اعم از اسپلیت تی یا سدل نیپل شروع می شود و پس از نصب و تست روی لوله نصب می شود. سایر مراحل شامل نصب ولو و انجام عملیات هات تپ نیز بخشی از فرایند می باشند که چنان که اشاره شد جنبه عام و کلی داشته و در تمامی عملیات های انشعاب گرم تکرار می شوند. مجریان هات تپ معمولاً دستور کار مشخص و روتینی برای انجام این سلسله مراتب از انجام کار دارند.
اما از سوی دیگر با طیف دومی از متغیرها مواجهیم که بسته به نوع عملیات متغیرند. برای مثال محل انجام عملیات هات تپ، ارتفاع یا عمق کار، شرایط محیطی کار، زاویه هات تپ و... . در مورد دسته اول متغیرها رعایت الزامات و استانداردها ضروری است اما در خصوص دسته دوم متغیرها مجری هات تپ و کارفرما باید بکوشند در تعامل با یکدیگر تا جای ممکن از مزاحمت‌ها و تداخل‌های آن‌ها حین کار بکاهند تا پیشبرد پروژه هات تپ با کمترین حاشیه و بیشترین تمرکز و توجه همراه باشد. این دسته متغیرها دارای شرایط منحصر به فرد خود بوده و نمی توان به صورت کلی فرمولی مشخص برای شان ارائه داد، بلکه باید راهکارها و پاسخ های احتمالی به اقتضائات خاص فنی عملیات، به صورت مهندسی شده و ابداعی ارائه شوند. معمولاً روال کار بر این است که مجری عملیات هات تپ اطلاعات را تمام و کمال از کارفرما دریافت کرده و با اتخاذ تدابیر برای مشخصه های ویژه عملیات طرح اجرایی کار را تدوین کرده و به حضور مهندسین و بازرسان کارفرما اعلام می کند تا ایشان نیز نسبت به امکان یا عدم امکان طرح نظر خود را اعلام دارند. در صورت تأیید ایشان کار به انجام می رسد و در صورت عدم تأیید و یا ارائه پیشنهاد اصلاحی، مسئله از طریق کارگروه های فنی و مهندسی و تبادل نظر تا رسیدن به راه حل نهایی ادامه می یابد.
زاویه انجام عملیات هات تپ از جمله متغیرهای خارجی محسوب می‌شود که در صورت امکان قابلیت تغییر موقعیت و زاویه آن وجود دارد. البته چنان‌که اشاره شد این امر در صورتی مقدور است که کارفرما توان استفاده از انشعاب گرفته شده جدید جایگزین درخواست خود را داشته باشد. معمولاً انجام عملیات هات تپ در زاویه 0 درجه و به صورت افقی بهترین و کم حاشیه ترین عملیات هات تپ بر حسب متغیرهای خارجی محسوب می شود، و پس از آن هات تپ عمود در زاویه 90 درجه از بالا دارای مزیت است. اما در صورتی که هات تپ در زوایای مختلف نظیر 30، 45، 60 و مواردی از این نظیر را داشته باشد متغیرهای جدید مثل کنترل دستگاه هات تپ حین انجام عملیات و نیز پیش بینی های ویژه در خصوص محل تردد اپراتورهای عملیات هات تپ نیز بر کار افزوده می‌شوند. در این شرایط و به منظور تسهیل فرایند و کاهش متغیرها، تغییر زاویه عملیات هات تپ به ایشان توصیه می شود اما در صورتی که اقتضای کار و ماهیت انجام عملیات هات تپ به گونه ای است که انجام عملیات به صورت زاویه دار ضروری می‌نماید بدون شک نظر کارفرما بر تسهیل فرایند هات تپ ارجحیت دارد.