اخبار

نکات فنی هات تپ

برای انشعاب گرفتن از خطوط لوله که در حال فعالیت هستند و سیال درون شان جریان دارد، معمولاً از عملیات هات تپ استفاده می شود. البته این یک قاعده کلی به شمار نمی رود و بسیاری از واحدهای صنعتی حاضر به استفاده از این تکنولوژی نیستند. اما خوشبختانه به دلیل مزایای اجرای عملیات

هات تپ، کیفیت و فن آوری بالای آن و نیز مقرون به صرفه بودنش اغلب واحداهی نفتی و گازی استفاده از عملیات هات تپ برای انشعاب گرفتن از خط لوله حاوی سیال را ترجیح می دهند. میزان اقبال مجتمع های نفتی و گازی اعم از پالایشگاه ها، پترویمی ها و خطوط انتقال از عملیات هات تپ آن قدر بالا بوده است که امروزه این سرویس جزو سرویس ها وخدمات نفتی و گازی محسوب می شود.

تصور بر این است که روش های سنتی مطمئن تر و دارای میزان خطر پایین تر هستند، ضمن این که مدیرانی که چنین طرز تلقی ای را دارند نسبت به هزینه هایی که عملیات هات تپ می تواند برای شان داشته باشد دچاری گنگی و ابهام هستند. برای مثال ایشان بدون توجه به مسدود کردن و ایزوله کردن خطوط شان و اختلال هایی که این امر در فرایندهای جاری شان دارد، دست به قطع جریان سیال می زنند و سیال را از لوله تحلیه می کنند تا انشعاب گیری را به صورت سنتی انجام دهند. آن ها هزینه های ناشی از هات تپ را هزینه هایی اضافه خوانده و تصور می کنند به کار گیری مجریان عملیات هات تپ برای انشعاب گیری بخشی مازاد بر هزینه های جاری بدان ها تحمیل می کند. این در حالی است که توجهی به قطعی جریان و مزیت بزرگ هات تپ در پیشگیری از این وقفه توجهب ندارند.

این دست تصمیم گیران فقط در صورت به وجود آمدن شرایط خاص نظیر مشکلات ناشی از قطع شدن سیالات و ضررهایی که این امر می تواند بر مجموعه صنعتی وارد آورد  به وجود آمده به اهمیت و مزایای عملیات هات تپ پی می برند. در انشعاب گیری به روش گرم یا همان عملیات هات تپ لوله بدون اینکه از سرویس خارج شود انشعاب گیری می شود.

البته مزیت هات تپ نسبت به روش های  سنتی در صورتی تحقق و عینیت پیدا خواهد کرد که نکات فنی کار مورد بررسی دقیق قرار گرفته شده باشد و تمامی مولفه هایی که می توانند بر فرایند آسیب بزنند شناسایی و پیشگیری شده باشند. مجری هات تپ باید در خصوص این دست موارد حساسیت کافی را داشته باشد و با به کار گیری تیم های طراحی، مهندسی، بازرسی، اجرایی و ایمنی ماهر و کارکشته از بروز سوانح فنی و ایمنی حین کار پیشگیری کند.

شاخص های فنی اصلی ترین این مولفه ها محصوب می شوند که توجه به آن ها وظیفه تیم های طراحی و فنی و مهندسی است. استفاده از تجهیزات مناسب با کار، ابزارها و ماشین آلاتی که دارای هماهنگی با یکدیگر بوده و مجری هات تپ را در پیشبرد اهدافش یاری رساند، تأسیسات و ابزارهای کمکی باکیفیت و بدون ایراد و مواردی از این دست جزو اصول فنی کار است. برای مثال دستگاه هات تپ برای راه اندازی و برش لوله به روش گرم نیازمند یک موتور محرکی است که بتواند انرژی لازم برای برش لوله را منتقل کند. در صورتی که این مهم به وقوع نپیوندد امکان انجام انشعاب گیری به صورت دلخواه وجود نخواهد داشت. از سوی دیگر اتصالاتی که انرژی موتور به دستگاه هات تپ را منتقل می کنند نیز نباید دارای آسیب و ایراد و نشتی و مواردی از این دست باشند. برای نمونه اگر موتور از نوه هیدرولیکی باشد طبیعتاً اتصالتی که محرک هیدرولیکی را به دستگاه هات تپ منتقل می کنند نظیر شیلنگ ها و اتصالات، باید کاملاً آب بندی باشند تا فشار هیدرولیکی را به بهترین شکل انتقال دهند.

صرف نظر از ماشین آلات و ابزارهای انجام کار، نیروی انسانی کارآزموده و با تجربه نیز در این زمینه راهگشا خواهد بود. استفاده از اپراتورهای آماتور ممکن است مقرون به صرفع تر باشد اما ریسک عملیات را بالا می برد. ممکن است حتی چندین عملیات به صورت موفقیت آمیز توسط یک هات تپ کار آماتور به انجام برسد، اما در صورتی که در یکی از فرایندها، بخشی از فرایند دچار اختلال شود، طبیعتاً یک اپراتور متبحر زودتر و سریع تر می تواند نسبت به دلیل بروز ایراد آگاهی پیدا کرده و عکس العمل سریع تری نشان دهد. چه بسا در این صورت حتی نیاز به توقف جزئی و مقطعی فرایند هات تپ زنی نیز وجود نداشته باشد. اما اگر تیم عملیاتی تجربه کافی در این سطح را نداشته باشد قضیه دشوارتر خواهد شد و به محض بروز کو.چم ترین ایراد، فرایندها متوقف می شوند و بالاجبار تیم های فنی و مهندسی وارد فاز تحقیق می شوند تا ایرادیابی کنند. حال و در صورتی که ایشان نیز تخصص کافی را نداشته باشند فرایند اجرای عملیات هات تپ عملاً به مشکل برخواهد خوردف حال آن که ممکن است ایراد کاملاً جزئی بوده و با یک اقدام واکنشی سریع قابل رفع باشد.

آشکارسازی ایرادات پنهان یکی از پشتوانه های یک اپراتور اجرایی مجرب در هر زمینه صنعتی و خدماتی محسوب می شود و این امتیاز در واقع سرمایه ای است که در اختیار نیروهای باتجربه وجود دارد. اجرای عملیات هات تپ نیز از این قاعده مستثنی نیست. از قضا، از ان جا که این عملیات به صورت زنده و در محل سایت انجام می شود و ماهیتی پیوسته نیز دارد، ایرادیابی سریع می تواند یکی از امتیارات کلیدی مجری مجرب عملیات هات تپ قلمداد شود و از این رو به کار گیری از اپراتورهای باتجربه در این زمینه ضروری است.

در عملیات هات تپ توجه به استانداردها و مراجع مرتبط که خلل و فرج کار را شرح داده و نسبت به موارد فنی الزاماتی را برای مجری کار مطرح کرده اند نیز از ضرورت هاست. در این خصوص وظیفه تیم های طراحی و مهندسی است که با رجوع به این دست استانداردها و مراجع معتبر نسبت به الزامات، محدودیت ها و نکاتی که در هر مرحله از کار ضروری می آیند آشنایی و اشراف حاصل کرده و برنامه ریزی ها و دستورالعمل ها را در پرتو آن ها تدوین کنند.


اگر مطلب مفید بود به اشتراک بگذارید:

نمایش 4172 دفعه
آخرین ویرایش در یکشنبه 28 تیر 1394

درباره شرکت پیشگام صنعت

هات تپ خطوط لوله و مخازن از فرایندهای پیچیده و دارای متغیرهای تعیین‌کننده بسیار می باشد. نفس این عملیات با توجه به پیچیدگی هایش دشواری های خاص خود را داراست و از این رو ترجیح بر آن است که متغیرهای خارجی دخیل در تسهیل فرایند هات تپ تا جای ممکن کاهش پیدا کنند و مجری هات تپ تمرکز خود را بر خود عملیات متوجه کند.
به طور کلی دو دسته متغیر در پیشبرد فرایند هات تپ موجودند که بی‌توجهی به هیچ کدام از آن‌ها توجیه پذیر نیست؛ دسته اول متغیرهایی هستند که ذاتی عملیات هات تپ بوده و در هر عملیات تکرار می‌شوند؛ مثل فرایند آماده‌سازی تجهیزات، ساخت اتصالاتی نظیر اسپلیت تی، تجهیز دستگاه هات تپ، تست فشار، تست نشتی و از این قبیل. این دسته متغیرها در تمامی عملیات های انشعاب گرم هات تپ تکرار می شوند و از این حیث جزو بندهای عام و کلی در عملیات انشعاب گرم تلقی می شوند. در تمامی عملیات های هات تپ ما در درجه اول شرایط محیطی انجام کار را آماده کرده و سپس تجهیزات و ابزار آلات مورد نیاز برای کار را تدارک می بینیم. در درجه بعد فرایند ساخت اتصال هات تپ اعم از اسپلیت تی یا سدل نیپل شروع می شود و پس از نصب و تست روی لوله نصب می شود. سایر مراحل شامل نصب ولو و انجام عملیات هات تپ نیز بخشی از فرایند می باشند که چنان که اشاره شد جنبه عام و کلی داشته و در تمامی عملیات های انشعاب گرم تکرار می شوند. مجریان هات تپ معمولاً دستور کار مشخص و روتینی برای انجام این سلسله مراتب از انجام کار دارند.
اما از سوی دیگر با طیف دومی از متغیرها مواجهیم که بسته به نوع عملیات متغیرند. برای مثال محل انجام عملیات هات تپ، ارتفاع یا عمق کار، شرایط محیطی کار، زاویه هات تپ و... . در مورد دسته اول متغیرها رعایت الزامات و استانداردها ضروری است اما در خصوص دسته دوم متغیرها مجری هات تپ و کارفرما باید بکوشند در تعامل با یکدیگر تا جای ممکن از مزاحمت‌ها و تداخل‌های آن‌ها حین کار بکاهند تا پیشبرد پروژه هات تپ با کمترین حاشیه و بیشترین تمرکز و توجه همراه باشد. این دسته متغیرها دارای شرایط منحصر به فرد خود بوده و نمی توان به صورت کلی فرمولی مشخص برای شان ارائه داد، بلکه باید راهکارها و پاسخ های احتمالی به اقتضائات خاص فنی عملیات، به صورت مهندسی شده و ابداعی ارائه شوند. معمولاً روال کار بر این است که مجری عملیات هات تپ اطلاعات را تمام و کمال از کارفرما دریافت کرده و با اتخاذ تدابیر برای مشخصه های ویژه عملیات طرح اجرایی کار را تدوین کرده و به حضور مهندسین و بازرسان کارفرما اعلام می کند تا ایشان نیز نسبت به امکان یا عدم امکان طرح نظر خود را اعلام دارند. در صورت تأیید ایشان کار به انجام می رسد و در صورت عدم تأیید و یا ارائه پیشنهاد اصلاحی، مسئله از طریق کارگروه های فنی و مهندسی و تبادل نظر تا رسیدن به راه حل نهایی ادامه می یابد.
زاویه انجام عملیات هات تپ از جمله متغیرهای خارجی محسوب می‌شود که در صورت امکان قابلیت تغییر موقعیت و زاویه آن وجود دارد. البته چنان‌که اشاره شد این امر در صورتی مقدور است که کارفرما توان استفاده از انشعاب گرفته شده جدید جایگزین درخواست خود را داشته باشد. معمولاً انجام عملیات هات تپ در زاویه 0 درجه و به صورت افقی بهترین و کم حاشیه ترین عملیات هات تپ بر حسب متغیرهای خارجی محسوب می شود، و پس از آن هات تپ عمود در زاویه 90 درجه از بالا دارای مزیت است. اما در صورتی که هات تپ در زوایای مختلف نظیر 30، 45، 60 و مواردی از این نظیر را داشته باشد متغیرهای جدید مثل کنترل دستگاه هات تپ حین انجام عملیات و نیز پیش بینی های ویژه در خصوص محل تردد اپراتورهای عملیات هات تپ نیز بر کار افزوده می‌شوند. در این شرایط و به منظور تسهیل فرایند و کاهش متغیرها، تغییر زاویه عملیات هات تپ به ایشان توصیه می شود اما در صورتی که اقتضای کار و ماهیت انجام عملیات هات تپ به گونه ای است که انجام عملیات به صورت زاویه دار ضروری می‌نماید بدون شک نظر کارفرما بر تسهیل فرایند هات تپ ارجحیت دارد.