تست‌های غیر مخرب در هات تپ

هات تپ خطوط لوله و مخازن از جمله عملیات‌هایی است که به جهت حساسیت های ویژه  وهمچنین عدم دسترسی به اتصالات و اجزا حین انجام عملیات هات تپ باید از جنبه‌های مختلف پیش از آغاز هر مرحله از عملیات مورد تست و بازرسی قرار گیرد. هر کدام از اتصالات و اجزای مجموعه فرایند هات تپ حین یا پس از انجام عملیات می‌تواند منشأ بروز آسیب و صدمه به نیروی کار و به کل فرایند شود. از این‌رو خروجی فرایندها باید دقیقاً مورد بازرسی و پایش قرار بگیرد تا نسبت به پیشرفت روند عملیات هات تپ اطمینان خاطرر وجود داشته باشد. برای انجام عملیات هات تپ می بایست تست ها و آزمون های چندگانه ای را اجرا کرد تا مراحل فرایند مورد به مورد پایش و بررسی شده باشند. در صورتی که این تست ها انجام نگیرند کار با میزان اطمینان و صحت و دقت کمتری دنبال خواهد شد و طبیعتاً در صورت چنین اهمالی احتمال بروز ریسک و خطر بسیار بالاتر خواهد رفت. عملیات هات تپ در صورت رعایت استانداردها و لحاظ کردن عوامل افزایش ایمنی کار بدون ایراد و به سادگی پیش خواهد رفت، اما در صورتی که یکی از بخش ها دچار اهمال در فرایند بازرسی و پایش یا اشتباه عملکردی در طول انجام عملیات شود تبعات سنگینی خواهد داشت. به همان میزان حساسیتی که این عملیات دارد، خطاهای احتمالی نیز عواقب و تبعات سنگینی به بار خواهند آورد و بنابراین مجریان و بنامه ریزان و طراحان مراحل انجام عملیات انشعاب گرم هات تپ باید در نظر داشته باشند که کلیه جوانب باید به دقت مورد سنجش و پایش قرار گیرند تا از بروز آسیب های احتمالی تا جای ممکن اجتناب شود.

از جمله مواردی که نظارت بر صحت فرایند ساخت، نصب و عملکردشان دارای اهمیت است اتصالات دائم عملیات هات تپ است. منظور آن دسته اتصالاتی است که پس از نصب بر روی مجموعه باقی می مانند و خط لوله انشعابی جدید روی آن ها به بهره برداری خواهد رسید. لازم به ذکر است از آن‌جا که این تجهیزات می‌بایست در محل نصب‌شان دارای عملکرد باشند و  حتی برای سال‌ها کارکرد خود را حفظ کنند، بنابراین طبیعتاً انجام تست مخرب روی آن‌ها فاقد توجیه می‌باشد و می‌بایست روی آن‌ها تست غیر مخرب صورت گیرد. به طور کلی در عملیات هات تپ تست ها معمولاً به صورت غیر مخرب انجام می شوند چرا که قطعات و اتصالات و خود دستگاه هات تپ در مرحله پیش از عملیات مورد بازرسی و تست قرار می گیرند و انجام تست مخرب روی آن به معنای از بین بردن کارکرد صحیح آن است. این در حالی است که دستگاه و قطعات ورودی فرایند بعدی بوده و باید به صحیح ترین و سالم ترین شکل ممکن تحویل فرایند داده شوند.

از جمله خروجی‌های یکی از مراحل فرایند هات تپ اتصال سه شاخه‌ای است که ساخته شده و پس از ساخت روی لوله نصب می‌شود. این اتصال در اغلب موارد سپلیت تی است ولی به فراخور شرایط ممکن است از سدل نپل یا اتصالاتی دیگر نظیر ولدولت استفاده شود. از آن‌جا که این اتصال معمولاً به صورت دائمی و ثابت در محل نصب باقی خواهد ماند و در واقع حکم کمربند و ورودی انشعاب جدید را ایفا می‌کند توجه به شاخص‌های فنی آن بسیار مهم است. بنابراین پس از ساخت اتصال اسپلیت تی به منظور حصول اطمینان از فرایند جوشکاری روی محل نصب اجزای آن یکی از تست‌های جوش انجام می‌گیرد. خصوصاً در مورد محل نصب نیپل اتصالل اسپلیت تی و فلنج آن توجه ویژه‌ای باید صورت گیرد، چرا که در صورت بروز ایراد در این محل اصلاح فرایند پس از انجام هات تپ یا حین ان دشواری‌های خاص خود را خواهد داشت. تست چشمی، PT، رادیوگرافی، اولتراسونیک و نظیر آن، از انواع تست‌های جوش غیر مخربی هستند که ما را در بازرسی صحت اتصال اسپلیت تی بمنظور انجام عملیات هات تپ مطمئن می‌سازند.

علاوه بر این بازرسی چشمی فیس فلنج اتصال اسپلیت تی نیز در این مرحله مفید به فایده خواهد بود. از آن‌جا که حین ساخت اسپلیت تی و جوشکاری قطعات آن ممکن است به خاطر جابجایی اتصال و سایر موارد ضرباتی به فیس فلنج وارد شود، بهتر آن استت که پیش از نصب آن روی لوله از صحت فیس فلنج اسپلیت تی اطمینان حاصل کرد. چرا که در صورت عدم کارکرد مناسب این اتصال، باا بروز نشتی و برون رفت سیال مواجه خواهیم بود.

از سوی دیگر پس از نصب اتصال اسپلیت تی روی لوله نیز به منظور بررسی صحت و دقت جوشکاری صورت گرفته در محل اتصال اسپلیت تی به لوله، باز هم از یکی از تست‌های جوشکاری استفاده می‌شود. در این مرحله خطوط جوش اتصالی اسپلیت تی روی لوله مورد آزمون قرار می‌گیرند تا هر گونه عیب و ایراد احتمالی روی خطوط جوش شناسایی و در خصوص آن اقدامات اصلاحی لازم صورت گیرد. نحوه اتصال اسپلیت تی روی لوله نقش بسیار مهمی در عملکرد انشعاب جدید ایفا خواهد کرد، چرا که تمامی کارکرد اتصال اسپلیت تی به عنوان کمربند مانع دفرمه شدن لوله و انشعاب وابسته به کیفیت و دقت فرایند جوشکاری اسپلیت تی روی لوله است. از این روو معمولاً بازرسان نسبت به این آزمون حساسیت بیشتری بخرج داده و می‌کوشند از روش‌های تست جوش دقیق‌تر و مطمئن‌تر بهره بگیرند.

اتصال دیگری که در انجام عملیات هات تپ مورد استفاده قرار گرفته و قابلیت آب‌بندی آن بسیار حائز اهمیت است ولو یا شیری است که قرار است روی اسپلیت تی نصب شود. ولوها بسته به نوع عملیات و فشار طراحی خط برگزیده می‌شوند اما صحت عملکرد آن‌ها منوط است به انجام تست نشتی. معمولاً برای تست نشتی ولوها از تست فشار هیدرواستاتیک بهره برده می‌شود که روشی قابل اطمینان برای سنجش ضریب مقاومت ولو در مقابل سیال لوله‌ای است که قرار است عملیات هات تپ روی آن انجام گیرد.

تست فشار دستگاه هات تپ نیز از الزامات فرایند هات تپ محسوب می‌شود چرا که حین انجام عملیات انشعاب گرم هات تپ فشار اصلی روی این دستگاه وارد می‌شود.  دستگاه هات تپ حین انجام عملیات مستقیماً در معرض فشار سیال قرار دارد و بروز هر گونه مسئله‌ای که باعث شود دستگاه مقاومت خود در برابر این فشار را از دست بدهد مطمئناً آسیب‌ها و خساراتی مشهود به بار خواهد آورد. از این‌رو پیش از نصب دستگاه هات تپ روی مجموعه، ابتدا تمامی مجاری خروج سیال از درون دستگاه هات تپ به بیرون مسدود می‌شود و سپس از طریق تست هیدرواستاتیک و با تزریق سیال درون دستگاه، به مرور فشار وارده روی آن افزایش می یابد. این فرایند باید ادامه یابد تا فشار وارده کمی از فشار واقعی سیال درون لوله بیشتر شود، در صورتی که دستگاه عکس‌العمل نامتعارفی از خود نشان نداد می‌توان اطمینان حاصل کرد که برای انجام عملیات هات تپ مطمئن بوده و می‌توان آن را روی مجموعه اسپلیت تی و ولوو  نصب کرد.

باید توجه داشت تمامی تست‌های مذکور باید توسط اپراتورهای کارآزموده و آشنا به روش‌های تست انجام شود. حضور مستقیم بازرسان و مهندسان تأیید کننده صحت اجزا و دستگاه هات تپ نیز حین انجام تست‌های غیر مخرب مذکور ضروری است.